Psalm 105/106 - De machtige daden van de HERE

Hoe weten wij, dat God bestaat? Waarop steunen ons geloof en onze hoop op de toekomst? De psalmen laten zien, dat er voor de gelovigen in Israël drie grondslagen waren voor hun geloof: (1) het bewijs van Gods macht in de schepping (zie b.v. Psalm 19); (2) de hand van God in de geschiedenis; (3) Gods leiding in het persoonlijke leven (b.v. Psalm 23). Van de eerste en de derde hebben wij in deze serie al voorbeelden gezien: nu zullen de Psalmen 105 en 106 ons voorbeelden verschaffen van de tweede categorie.

De psalmist roept Israël op: “Gedenkt aan de wonderen, die (God) heeft gedaan” (Ps. 105:5). Zijn gedachten gaan terug naar de verbonden met Abraham, Isaak en Jakob (6-10); naar Jozef (16-24); de exodus (25-38) en Gods bescherming en leiding van het volk, op weg naar het beloofde land (39-45).

Ook andere psalmen verhalen de geschiedenis van Gods volk: de exodus en Israëls verblijf in de woestijn vormen het onderwerp van Psalm 78. Maar niet alleen in het boek der psalmen wordt de geschiedenis aangehaald, als blijk dat God Zijn volk steeds barmhartig is. Die komen wij ook tegen in de laatste woorden van Mozes (Deuteronomium 32), in het gebed van de Levieten in Nehemia 9, en zelfs in het Nieuwe Testament: in Stefanus’ verdediging en de toespraak van Paulus in Antiochië (Handelingen 7 en 13).

Psalm 105 verhaalt wat God heeft gedaan. Psalm 106 lijkt eerst een herhaling te zijn van dezelfde geschiedenis: opnieuw spreekt de psalmist over de exodus en gebeurtenissen in de woestijn. Nu echter ligt de nadruk op wat het volk heeft gedaan, vooral hun blijken van ongeloof (en ook deze psalm heeft weerklanken elders in de Schriften, b.v. Jesaja 63:10-19): “Zij vergaten God, hun Verlosser, die grote dingen in Egypte gedaan had” (106:21). Sommigen hebben toch Gods liefde erkend, en velen hebben tenslotte in hun benauwdheid gebeden: “Verlos ons, Here, onze God, verzamel ons weder uit de volken, opdat wij uw heilige naam loven” (106:47).

Zijn wij ons bewust van Gods hand in de geschiedenis? Kan het zijn, dat ook wij soms niet op God vertrouwen? Laten wij steunen op het bewijs dat God in alle eeuwen werkzaam was, en nu in onze tijd steeds werkzaam is. “Dit is … opgetekend ter waarschuwing voor ons, over wie het einde der eeuwen gekomen is” schreef de apostel Paulus (1 Korintiërs 10:11).